ฝุ่นเข้าตาอันตรายไหม วิธีปฏิบัติให้ปลอดภัยต่อดวงตา

เขียนโดย นักทัศนมาตร

สถานการณ์ฝุ่นละอองในปัจจุบันเป็นปัญหาที่หลายคนต้องเผชิญหน้าเป็นประจำ โดยเฉพาะในเมืองใหญ่และพื้นที่ที่มีมลพิษทางอากาศ เมื่อฝุ่นเข้าตาจะทำให้เกิดอาการระคายเคือง แสบตา หรือมองไม่ชัด ถ้าจัดการไม่ถูกวิธีอาจทำให้เกิดอันตรายต่อกระจกตาได้ง่าย ใครที่สงสัยว่าถ้าฝุ่นเข้าตาควรทำยังไงให้ปลอดภัย มาดูแนวทางง่าย ๆ เพื่อความปลอดภัยของดวงตา

ฝุ่นเข้าตาได้ยังไง

โดยทั่วไปแล้ว ฝุ่นเข้าตาได้ผ่าน 2 ช่องทางหลัก ๆ ดังนี้

• ผ่านทางอากาศโดยตรง เป็นสาเหตุที่พบบ่อยที่สุด เมื่อลมพัด หรือมีการเคลื่อนไหวของอากาศ อนุภาคเล็ก ๆ ที่ลอยอยู่ในอากาศจะลอยมาสัมผัสกับผิวหน้าของดวงตาโดยตรง เช่น ฝุ่นละออง PM2.5 ทราย หรือดินจากพื้นที่ก่อสร้าง หรือบริเวณที่ลมแรง เศษผงเล็ก ๆ จากการทำงาน เช่น การกวาดบ้าน การก่อสร้าง และการตัดไม้ เป็นต้น
• จากการสัมผัส เป็นสาเหตุที่เกิดจากพฤติกรรมของเราเอง คือการใช้มือที่ไม่สะอาดสัมผัสบริเวณดวงตา เช่น การขยี้ตา การใส่หรือถอดคอนแทคเลนส์ และการแต่งหน้า เป็นต้น

อาการเบื้องต้นที่พบเมื่อฝุ่นเข้าตา

• ตาแดง ระคายเคือง หรือแสบตา
• น้ำตาไหล รู้สึกเหมือนมีอะไรอยู่ในตาตลอดเวลา
• กะพริบตาบ่อยกว่าปกติ
• ตามัว หรือโฟกัสไม่ชัด
• บางคนอาจมีอาการตาบวมร่วมด้วย

วิธีดูแลตนเองเมื่อฝุ่นเข้าตา

1. ล้างมือให้สะอาด

ควรล้างมือด้วยสบู่และน้ำสะอาดเป็นเวลาอย่างน้อย 20 วินาที แล้วเช็ดให้แห้งด้วยผ้าที่สะอาด เพราะมือของเราเป็นแหล่งสะสมของแบคทีเรีย การสัมผัสบริเวณดวงตาที่กำลังระคายเคืองด้วยมือที่ไม่สะอาด อาจทำให้เกิดการติดเชื้อซ้ำซ้อน เช่น โรคตาแดง ได้

2. ห้ามขยี้ตาโดยเด็ดขาด

เมื่อมีฝุ่นอยู่ในตา การขยี้ก็เหมือนกับการนำเศษฝุ่นนั้นไปขูดกับกระจกตาโดยตรง ซึ่งอาจทำให้กระจกตาเป็นรอยหรือเกิดแผลถลอก ทำให้เกิดอาการปวดอย่างรุนแรงและเสี่ยงต่อการติดเชื้อได้

3. กะพริบตาถี่ ๆ

หาที่นั่งพักที่ปลอดภัย แล้วค่อย ๆ กะพริบตาอย่างสม่ำเสมอ ไม่ต้องเกร็ง หรือบีบตาแรง ๆ ปล่อยให้เป็นไปตามธรรมชาติ การกะพริบตาถี่ ๆ จะช่วยกระตุ้นให้น้ำตาไหลมากขึ้นและช่วยล้างฝุ่นออก

4. ล้างตาด้วยน้ำสะอาด หรือน้ำเกลือปราศจากเชื้อ

เทน้ำสะอาดหรือน้ำเกลือลงในถ้วยล้างตาโดยเฉพาะ หรือแก้วใบเล็กที่สะอาด จากนั้นยกแก้วขึ้นมาจ่อที่ดวงตาพอดี แล้วค่อย ๆ ลืมตาในน้ำ พร้อมกับกลอกตาไปมาซ้ายขวา-บนล่าง เพื่อให้น้ำเข้าไปชะล้างสิ่งสกปรกออกให้ทั่วถึง

5. หยอดน้ำตาเทียม

หลังจากที่รู้สึกว่าฝุ่นหลุดออกไปแล้ว ดวงตาอาจยังคงมีอาการระคายเคืองหรือแห้งอยู่ น้ำตาเทียมจะช่วยเพิ่มความชุ่มชื้น บรรเทาอาการแสบตา และช่วยชะล้างเศษฝุ่นขนาดเล็กที่อาจยังตกค้างอยู่ออกไป โดยเงยหน้าขึ้น ดึงเปลือกตาล่างลงเล็กน้อย แล้วหยอดน้ำตาเทียม 1-2 หยด ระวังไม่ให้ปลายขวดสัมผัสกับดวงตาหรือขนตา

หากทำตามขั้นตอนเหล่านี้แล้วยังรู้สึกเคืองตาอยู่ มีอาการปวดรุนแรง ตาแดงมากขึ้น หรือสายตาพร่ามัว ควรรีบไปพบจักษุแพทย์ทันที

การดูแลเบื้องต้นเมื่อฝุ่นเข้าตาผู้อื่น

เมื่อมีฝุ่น หรือสิ่งแปลกปลอมเข้าตา สิ่งสำคัญที่สุดคือต้องใจเย็นและทำตามขั้นตอนอย่างถูกวิธีเพื่อป้องกันการบาดเจ็บที่อาจเกิดขึ้นกับดวงตา โดยมีวิธีการดูแลเบื้องต้นที่ถูกต้องและปลอดภัยดังนี้

1. พาผู้ที่ฝุ่นเข้าตาไปอยู่ในที่มีแสงสว่าง

พาผู้ที่ฝุ่นเข้าตาไปอยู่ในบริเวณที่มีแสงสว่างเพียงพอ เพื่อให้สามารถมองเห็นสิ่งแปลกปลอมในดวงตาได้อย่างชัดเจน จากนั้นผู้ที่จะให้ความช่วยเหลือต้องล้างมือของตัวเองด้วยสบู่และน้ำสะอาดให้ทั่วถึง เพื่อกำจัดเชื้อโรคและสิ่งสกปรก ป้องกันไม่ให้เกิดการติดเชื้อในดวงตาซ้ำซ้อน

2. ตรวจหาสิ่งแปลกปลอมในดวงตา

ให้ผู้ที่ฝุ่นเข้าตาค่อย ๆ ลืมตาและกะพริบตาช้า ๆ หลาย ๆ ครั้ง เพื่อให้น้ำตาตามธรรมชาติช่วยชะล้างฝุ่นออกมา จากนั้นให้มองขึ้น-ลง และซ้าย-ขวา เพื่อให้ตรวจหาตำแหน่งของฝุ่นได้ง่ายขึ้น อาจจะต้องใช้นิ้วค่อย ๆ ดึงเปลือกตาล่างลงเบา ๆ หรือยกเปลือกตาบนขึ้นเพื่อสำรวจให้ทั่วถึง

3. ล้างตาด้วยน้ำสะอาดอย่างถูกวิธี

หากการกะพริบตาไม่ช่วยให้ฝุ่นหลุดออก ให้ทำการล้างตา โดยเอียงศีรษะของผู้ที่ฝุ่นเข้าตาไปด้านข้าง จากนั้นค่อย ๆ หยดน้ำสะอาด น้ำเกลือล้างแผล ( Normal Saline ) หรือใช้น้ำยาล้างตาโดยเฉพาะ ให้ไหลผ่านดวงตาจากหัวตาไปทางหางตาอย่างช้า ๆ เพื่อชะล้างฝุ่นออก

4. ห้ามขยี้ตาเด็ดขาด

อย่าพยายาม ใช้มือ นิ้วมือ คอตตอนบัด หรือวัตถุใด ๆ เขี่ย หรือหยิบฝุ่นออกจากตาโดยตรงเด็ดขาด เพราะอาจทำให้กระจกตาเป็นรอย หรือเกิดแผลถลอก ซึ่งจะทำให้เจ็บปวดมากขึ้น และเสี่ยงต่อการติดเชื้อที่รุนแรงกว่าเดิม
 

ข้อควรระวังเมื่อฝุ่นเข้าตา

• หลีกเลี่ยงการขยี้ตาแรง ๆ
• อย่าใช้คัตตอนบัดหรือของแข็งเขี่ยฝุ่นออกเอง
• ถอดคอนแทคเลนส์ออกก่อนล้างตา
• ล้างมือให้สะอาดก่อนล้างตาหรือสัมผัสรอบดวงตา
• หากมีอาการผิดปกติหลังล้างตา ควรรีบปรึกษาแพทย์

อาการแบบไหนที่ต้องรีบพบแพทย์

ถ้าฝุ่นเข้าตาแล้วมีอาการปวดตารุนแรง ตาบวม ตาแดงจัด มีเลือดออก เห็นภาพซ้อน เห็นแสงแตก เห็นจุดขาวกลางกระจกตา หรือฝุ่นไม่หลุดแม้จะล้างตาแล้วหลายครั้ง ควรรีบไปพบแพทย์เพื่อเช็กว่า มีการติดเชื้อหรือกระจกตาถลอกหรือไม่ อย่าฝืนเขี่ยเอง เพราะอาจทำให้ตาอักเสบมากกว่าเดิม

วิธีป้องกันฝุ่นเข้าตาในชีวิตประจำวัน

• สวมแว่นตากันแดดหรือแว่นกันลม เมื่อต้องออกไปข้างนอกในวันที่มีฝุ่นมาก
• ปิดหน้าต่างและประตูบ้าน ในช่วงที่มีฝุ่นละอองในอากาศมาก
• ใช้เครื่องกรองอากาศภายในบ้านเพื่อลดฝุ่นละอองในอากาศ
• หลีกเลี่ยงการออกกำลังกายกลางแจ้ง ในวันที่ค่าฝุ่นสูงกว่าเกณฑ์มาตรฐาน
• หยอดน้ำตาเทียมเป็นประจำโดยเฉพาะผู้ที่ตาแห้ง
• ล้างหน้าและตาด้วยน้ำสะอาด หลังกลับจากข้างนอกทุกครั้ง

คำถามที่พบบ่อยเกี่ยวกับฝุ่นเข้าตา

1. ฝุ่นที่เข้าตาจะออกเองไหม

ฝุ่นที่เข้าตาบางครั้งก็หลุดออกเองได้ เพราะร่างกายจะสร้างน้ำตาเพื่อช่วยชะล้างสิ่งแปลกปลอมออกไป แต่ถ้าฝุ่นยังติดอยู่ ลองล้างตาด้วยน้ำสะอาดหรือน้ำเกลือก็ช่วยได้เหมือนกัน ถ้ายังรู้สึกระคายเคืองหรือเริ่มเจ็บตามากขึ้น แนะนำให้ไปหาแพทย์เพื่อตรวจให้แน่ใจจะดีกว่า

2. หยอดน้ำตาเทียมช่วยเรื่องฝุ่นเข้าตาไหม

น้ำตาเทียมช่วยได้ เพราะจะช่วยเพิ่มความชุ่มชื้น ชะล้างเศษฝุ่นออก และลดการระคายเคืองได้ดี

3. ฝุ่นเข้าตาแล้วควรล้างตาบ่อย ๆ ไหม

ไม่จำเป็นต้องล้างตาบ่อย ๆ ล้างแค่ 1-2 ครั้งก็เพียงพอ แต่ถ้าฝุ่นยังไม่ออกหรือยังแสบตาอยู่ ควรหยุดล้างแล้วไปปรึกษาแพทย์แทน เพราะถ้าล้างตาถี่เกินไปอาจทำให้ตาแห้งหรือยิ่งระคายเคืองกว่าเดิม

4. ฝุ่นเข้าตา ใช้น้ำเกลือล้างได้ไหม

สามารถใช้น้ำเกลือล้างตาได้ โดยควรเป็นน้ำเกลือปลอดเชื้อที่มีโซเดียมคลอไรด์ 0.9%

5. อาการตาอักเสบจากฝุ่นมีอะไรบ้าง

ตาอักเสบจากฝุ่น มีอาการที่สังเกตได้ดังนี้

• ตาแดง
• ลืมตาไม่ค่อยได้
• แสบตา ระคายเคืองตา รู้สึกเหมือนมีอะไรอยู่ในตาตลอดเวลา
• น้ำตาไหลมากผิดปกติ
• ตาบวม
• คันตา
• มีขี้ตาเหลือง และเหนียว

ควรรีบพบจักษุแพทย์ทันที เพราะอาจเป็นการติดเชื้อที่ต้องได้รับการรักษาโดยด่วน
 

สรุปบทความ

ฝุ่นเข้าตาไม่ใช่เรื่องไกลตัว หากดูแลถูกวิธี ล้างตาถูกขั้นตอนจะช่วยป้องกันดวงตาไม่ให้เกิดการอักเสบหรือบาดเจ็บได้ และสำหรับใครที่ต้องเผชิญกับสภาพแวดล้อมที่มีฝุ่นละอองบ่อย ๆ การเตรียมตัวป้องกันไว้ล่วงหน้าย่อมเป็นสิ่งที่ดีที่สุดเพื่อถนอมดวงตาให้คงความสดใสและปลอดภัยในทุก ๆ วัน

สำหรับผู้ที่มีปัญหาการมองเห็น ไม่ว่าจะเป็นสายตาสั้น สายตายาว สายตาเอียง มองไกลไม่ชัด หรือสายตายาวตามอายุ ศูนย์แว่นตาไอซอพติก ศูนย์แว่นตาโปรเกรสซีฟเฉพาะบุคคล เราให้บริการวัดสายตาประกอบแว่นคุณภาพสูง มีทีมนักทัศนมาตรและจักษุแพทย์ผู้เชี่ยวชาญคอยให้คำปรึกษา ออกแบบ และวิเคราะห์การใช้สายตาของคุณอย่างละเอียด โดยมีปรมาจารย์โบบิ คอยดูแลทุกขั้นตอนอย่างใกล้ชิด เพื่อให้คุณได้รับแว่นตาโปรเกรสซีฟที่ใส่สบาย ตอบโจทย์การใช้งาน และช่วยยกระดับคุณภาพชีวิต พร้อมรับประกันความพึงพอใจสูงสุด 180 วัน

ปรึกษาฟรี กับปรมาจารย์โบบิ ผู้เชี่ยวชาญด้านเลนส์โปรเกรสซีฟเฉพาะบุคคลอย่างยิ่งยวด 3 มิติ Bespoke ระดับโลก โทร : 081-538-4200

สอบถามรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่ :

ปรมาจารย์โบบิ สายด่วน : 081-538-4200

LINE ID : @isoptik

เว็บไซต์ : https://www.isoptik.com

whatsapp : +66 81 538 4200

อีเมล : isoptik@gmail.com