ม่านตาอักเสบ ( Uveitis )

โดย แพทย์หญิง ณัฐธิดา นิ่มวรพันธุ์ ( จักษุแพทย์ที่ปรึกษาประจำศูนย์แว่นโปรเกรสซีฟเฉพาะบุคคล ไอซอพติก )

ม่านตาอักเสบ เป็นโรคที่พบน้อย คนโดยทั่วไปอาจไม่รู้จัก แต่เป็นภาวะอันตรายที่ต้องได้รับการรักษาอย่างถูกต้อง และทันท่วงที เพราะอาจทำให้มีภาวะแทรกซ้อนร้ายแรงเกิดขึ้นตามมาได้

ม่านตาอักเสบ เป็นการอักเสบของม่านตา ร่วมไปถึงการอักเสบของเนื่อเยื่อต่าง ๆ ที่บุอยู่ภายในลูกตา

อาการแสดงของม่านตาอักเสบ ได้แก่ ตาแดงโดยเฉพาะบริเวณรอบตาดำ ปวดตา ตามัว ตาสู้แสงไม่ได้ เคืองตา น้ำตาไหล โดยส่วนมากมักเป็นในตาเพียงข้างเดียว ในบางรายอาจจะมีอาการดังกล่าว เป็น ๆ หาย ๆ หลายครั้งได้

สาเหตุของม่านตาอักเสบ มีได้หลายอย่าง

1. ติดเชื้อ ไม่ว่าจะเป็นเชื้อไวรัส แบคทีเรีย วัณโรค ซิฟิลิส เชื้อรา พยาธิ และโปรโตซัว สามารถเป็นสาเหตุของม่านตาอักเสบได้ทั้งหมด
2. เกิดจากปฏิกิริยาภูมิต้านตนเอง ( Autoimmune ) เช่น โรคสะเก็ดเงิน , โรคลำไส้อักเสบไอบีดี , โรคข้ออักเสบรูมาตอยด์ , โรคกระดูกหลังแข็ง เป็นต้น
3. สาเหตุอื่นที่ไม่ใช่ม่านตาอักเสบ แต่มีอาการแสดงเหมือนกัน เช่น มะเร็งต่อมน้ำเหลืองหรือมะเร็งที่อื่น และกระจายมาที่ตา ซึ่งอาจตรวจพบจากการผ่าตัดเพื่อนำเซลล์มาตรวจ
4. ไม่ทราบสาเหตุที่ชัดเจน ซึ่งพบได้ถึง ร้อยละ 50 ของผู้ป่วยทั้งหมด

การวินิจฉัยม่านตาอักเสบ

สามารถวินิจฉัยโรคนี้ได้จากการซักประวัติ ตรวจตา ตรวจร่างกาย ร่วมกับผลทางห้องปฏิบัติการต่าง ๆ เช่น การตรวจเลือด , การตรวจเอกซเรย์ , การตรวจสอบทางผิวหนัง , การตรวจสารทางพันธุกรรมด้วยเทคนิค PCR ( Polymerase chain reaction ) เป็นต้น

การรักษา

• รักษาตามสาเหตุที่ทำให้เกิดม่านตาอักเสบ เช่น วัณโรค งูสวัด เป็นต้น
• ใช้ยาหยอดตาสเตียรอยด์ ( Steroid eye drops ) เพื่อช่วยลดอาการอักเสบของตา
• ยาหยอดตาอะโทรปีน ( Atropine eye drop ) ชนิด 1% เป็นยาขยายม่านตา และช่วยลดอาการเกร็งของกล้ามเนื้อม่านตา เพื่อบรรเทาอาการปวด และป้องกันการยึดติดระหว่างม่านตาที่อักเสบกับเลนส์แก้วตาที่อยู่ข้างหลัง ซึ่งหากมีการยึดติดอาจทำให้เกิดต้อหินเฉียบพลันได้
• ในกรณีที่ยาหยอดตาสเตียรอยด์ไม่สามารถควบคุมการอักเสบได้ อาจใช้ยาสเตียรอยด์ชนิดแบบฉีดเข้าบริเวณรอบลูกตาหรือยาสเตียรอยด์ชนิดรับประทานร่วมด้วย
• ถ้าใช้ยาสเตียรอยด์ทั้งสามรูปแบบแล้วไม่ได้ผล แพทย์อาจให้ใช้ยากดระบบภูมิคุ้มกันในการรักษาโรค

ภาวะแทรกซ้อนของโรคม่านตาอักเสบ

• ในรายที่เป็นนานอาจทำให้เป็นต้อกระจกได้
• ในรายที่เป็นรุนแรง ถ้าไม่ได้รับการรักษา อาจกลายเป็นต้อหิน ( Glaucoma ) ได้
• อาจทำให้เกิดเส้นเลือดงอกใหม่ในลูกตา มีผลทำให้เกิดเลือดออกในตาได้
• อาจมีการทำลายจอประสาทตา หรือเกิดจอประสาทตาลอกได้

เมื่อเป็นม่านตาอักเสบ ควรใช้ยา และปฏิบัติตามคำแนะนำของแพทย์อย่างเคร่งครัด เพื่อลดความเสี่ยงที่จะเกิดภาวะแทรกซ้อนต่าง ๆ จากม่านตาอักเสบ เช่น ต้อกระจก ต้อหิน เป็นต้น