ตาเขซ่อนเร้น ( Heterophoria )

โดย แพทย์หญิง ณัฐธิดา นิ่มวรพันธุ์ ( จักษุแพทย์ที่ปรึกษาประจำศูนย์แว่นโปรเกรสซีฟเฉพาะบุคคล ไอซอพติก )

ตาเขซ่อนเร้น ( Heterophoria ) เป็นภาวะที่หากลืมตาทั้งสองข้าง ตาทั้งสองข้างจะอยู่ตรงกลางดี แต่เมื่อนำอะไรมาปิดตาข้างหนึ่ง ตาข้างที่ถูกปิดจะเบนออกจากตรงกลางไป เมื่อนำที่ปิดออกตาข้างนั้นก็จะกลับมาอยู่ตรงกลางได้เหมือนเดิม

โดยปกติตาเขซ่อนเร้นมักไม่ก่อให้เกิดอาการอะไร เพียงแต่จะสังเกตเห็นตาเขในบางเวลา เช่น เมื่อร่างกายกำลังเจ็บป่วย เหนื่อยล้า หรือเมื่อมีการใช้สายตามากๆ ก็สามารถทำให้มีอาการ ปวดตา ปวดศีรษะ เมื่อยล้าตาง่ายกว่าคนทั่วไป บางครั้งมีตามัวหรือเห็นภาพซ้อน

การรักษาอาการที่เกิดจากตาเขซ่อนเร้น

1. การฝึกกล้ามเนื้อตาเป็นวิธีที่สามารถทำได้ด้วยตนเอง อุปกรณ์ที่ใช้มีเพียงดินสอหรือปากกา 1 ด้าม ขั้นตอนมีดังนี้ ใช้ตาทั้ง 2 ข้างเพ่งปลายดินสอหรือปลายปากกาให้เห็นเป็นจุดเดียว ในกรณีที่เห็นเป็น 2 จุด (ภาพซ้อน) ให้หลับตาลงซักครู่แล้วลืมตาดูใหม่จนมองเห็นเป็นภาพเดียว ค่อย ๆ เลื่อนมือเข้ามาใกล้ตาขึ้นเรื่อยๆ ช้า ๆ โดยยังคงเพ่งมองที่ปลายดินสอหรือปลายปากกาให้เห็นเป็นจุดตลอดเวลา จนกระทั่งเห็นปลายดินสอหรือปลายปากกาแยกเป็น 2 จุด หรือเริ่มมองไม่ชัด ให้ถอยมือกลับไปที่ระยะสุดแขนเช่นเดิม โดยทำการฝึกตามขั้นตอนดังกล่าวประมาณ 20 ครั้งต่อ 1 รอบ โดยทำวันละ 3 รอบ รวมเป็นวันละ 60 ครั้ง หากฝึกอย่างสม่ำเสมอทุกวัน อาการต่างๆจะดีขึ้น

2. ใส่แว่นที่มีเลนส์ปริซึม จะช่วยบรรเทาอาการที่เกิดจากตาเขซ่อนเร้นได้ แต่ไม่ได้ลดการสังเกตเห็นตาเขในบางครั้ง

รูปแสดงวิธีการตรวจตาเขซ่อนเร้น

• a) รูปแสดงภาวะปกติ ตาอยู่ตรงกลางทั้งสองข้าง
• b) เมื่อปิดตาข้างซ้าย ตาข้างซ้ายจะเบนออกจากตรงกลางไป แต่ตาข้างขวาจะอยู่ตรงกลางเหมือนเดิม
• c) เมื่อปิดตาข้างขวา ตาข้างขวาจะเบนออกจากตรงกลางไป ส่วนตาซ้ายได้รับการเปิดออกจะกลับมาอยู่ตรงกลางเหมือนเดิม